2016/04/15، 07:49 AM
به قلم امیربابک انصاری
در این نوشتار سعی بر آن شده است تا سیستم آموزشی و مقاطع مختلف تحصیلی در کشور آلمان مورد بحث و بررسی قرار گرفته شود. با توجه به این که عموم مخاطبان از قشر دانشجو هستند، لذا در مورد مقاطع قبل از کارشناسی (Bachelor) توضیحات اجمالی و کلی خواهد بود و بررسی تخصصی از مقطع کارشناسی به بعد انجام خواهد شد.
سیستم آموزشی آلمان دارای5 سطح کلی، به شرح زیر می باشد:
1. سطح ابتدایی (Primarstufe)
2. سطح متوسطه 1 (Sekundarstufe I)
3. سطح متوسطه 2 (Sekundarstufe II)
4. سطح سوم (Tertiärbereich)
5. سطح چهارم (Quartärbereich)
4. سطح سوم (Tertiärbereich)
5. سطح چهارم (Quartärbereich)
![[تصویر: 111.jpg]](http://s6.picofile.com/file/8247271242/111.jpg)
سطح ابتدایی، برای کودکان از سن 6 سال در نظر گرفته شده. در این مدارس، کودکان به پرورش استعدادهای جمعی و یاد گرفتن بازی ها و سرود های مختلف می پردازند و در کنار این تفریح ها، به آنها حروف الفبای آلمانی و همچنین چهار عمل اصلی ریاضی و مفاهیم بسیار ساده و بدوی علوم طبیعی را آموزش می دهند و این آموزش ها آرام آرام پیشرفته تر می شوند. این سطح عموماً 4 تا 6 سال به طول می انجامد.
سطح متوسطه 1، این سطح بعد از سطح ابتدایی آغاز می گردد و با دیپلم و یا پایان دوره ی دبیرستان، به پایان می رسد. در این سطح دانش آموزان درس های مختلف و متنوع را در حد کم یاد می گیرند و در می یابند که به کدام زمینه از علوم بیشتر علاقه دارند. این سطح معمولاً 10 کلاس برابر با تقریباً 8 سال می باشد. این سطح، خود شامل انواع مدارس مختلف است که توضیح آنها در این مجال نمی گنجد.
سطح متوسطه 2، این سطح برای همه ی افراد در نظر گرفته نشده است و صرفاً دانش آموزانی که علاقه مند به یادگیری مفاهیم عمیق تر دروس و همچنین کسب تجربه های عملی در زمینه های مختلف هستند، به سراغ این سطح می روند. بقیه ی دانش آموزان می توانند از این سطح رد شده و مستقیم سراغ سطح سوم بروند و تحصیلات دانشگاهی را آغاز کنند. اما دانش آموزانی که سطح متوسطه ی دوم را می گذرانند بسیار راحت تر وارد بازار کار و صنعت می شوند، چرا که تجربیات عملی بیشتری نسبت به بقیه دارند.
سطح سوم یا سطح دانشگاهی تقریباً از سن 18 تا 20 سالگی برای افراد مختلف آغاز می شود و با دریافت مدرک لیسانس پایان می یابد. البته این به این معنا نیست که فرد 25 ساله ای نتواند وارد این سطح شود بلکه هر فردی با ارائه و ارضای شرایط مورد نیاز دانشگاه می تواند وارد این سطح تحصیلی شود. این شرایط توسط هیئت تصمیم گیری دانشکده های مختلف یک دانشگاه تعیین شده و در قالب یک آیین نامه ی داخلی برای رشته های مختلف تنظیم می شود که عموماً در قالب یک فایل پی دی اف در سایت دانشگاه در قسمت مربوط به رشته با نام Studienordnungen و یا Prüfungsordnungen در اختیار متقاضیان قرار داده می شود.
این بخش شمال دو نوع دانشگاه مهم می باشد که هر کدام را به اختصار توضیح خواهیم داد:
الف. هُوخشوله (Hochschule): این نوع دانشگاه ها معمولاً فقط تا مقطع فوق لیسانس را تدریس می کنند و در کنار واحدهای نظری واحدهای عملی زیادی دارند که دانشجویان را از لحاظ تجربی آماده ی وارد شدن به بازار کار و صنعت می کنند. این نوع دانشگاه ها در رشته های مختلف مانند هوخشوله هنر (Kunsthochschule) و یا هوخشوله صنعتی (Fachhochshule) و همچنین هوخشوله های تئوریک و حتی مذهبی برای رشته های علوم انسانی، موجود هستند.
ب. اونیورزیتِت (Universität): این نوع دانشگاه ها از لیسانس تا مقاطع عالی درسی، مانند دکتری و فوق دکتری را تدریس می کنند. این دانشگاه ها برای افرادی که علاقه مند به ادامه ی تحصیل و همچنین قدم گذاشتن در راه کسب و تولید علم می باشند بسیار مناسب است. این دانشگاه ها دارای انواع مختلف مانند دانشگاه هنر (Kunstuniversität) و یا دانشگاه صنعتی (Technischeuniversität) که به اختصار به آن TU نیز گفته می شود و .... هستند.
* تفاوت این دو نوع دانشگاه در مقاله ی دیگری به طور مفصل بررسی خواهد شد.
سطح چهارم مربوط به تحصیلات تکمیلی است. در این سطح، دانشجویانی که پا در عرصه علم گذاشته اند فعالیت دارند. این سطح شامل دکتری، فوق دکتری و همچنین کورس های مختلف استادی می شود. افراد مشغول در این قسمت معمولاً جذب هیئت های علمی دانشگاه ها و یا مدیر و رئیس پژوهشکده ها می شوند. این دسته افراد تکنولوژی و دانش تولید می کنند و به عبارت دیگر مرزهای علم را جا به جا می کنند.
مدارس و دانشگاه های مختلف دیگری، مانند مدارس خصوصی، کالج ها یا مدارس مذهبی یا خیریه نیز وجود دارند که به جز کالج ها، بقیه را چون برای دانشجویان خارجی از اهمیت بالایی برخوردار نیست، بررسی نمی کنیم. لازم به ذکر است که حتی این مدارس نیز در همین سطوحی که قبل تر بررسی کردیم دسته بندی می شوند.
کالج ها در واقع دانشکده های کوچکی هستند که کورس ها و درس های کوتاه مدتی با عناوین مختلفی ارائه می کنند. برای درک بهتر این نوع دانشکده ها به یک مثال بسنده می کنیم. فرض کنید فردی در ایران دیپلم انسانی دارد و تصمیم دارد در آلمان در رشته ی علوم آزمایشگاهی ادامه ی تحصیل دهد؛ این فرد در ابتدا باید وارد کالج شود و چند کورس پیشنیاز لیسانس علوم آزمایشگاهی را بگذراند تا آماده ی ورود به دانشگاه مورد نظر شود. یا فرض بفرمایید شخصی فوق لیسانس مهندسی مکانیک است و می خواهد برای مدیریت یک کارخانه ی صنعتی اقدام کند. او باید ابتدا در یک کالج چند کورس مدیریتی مورد نیاز کار خود را بگذراند و سپس کار خود را به عنوان یک مدیر ادامه دهد.
***************
حال سوال اینجاست که من کدام مقطع را انتخاب کنم؟!
پاسخ ساده است، از چند حالت خارج نیست.
اول، شما در ایران دانشگاه نرفته اید: که در این حالت برای کالج ها اپلای کرده و پس از گذراندن مدتی در کالج برای دانشگاه اپلای خواهید کرد و دوره لیسانس را شروع می کنید.
دوم، شما در ایران دانشگاه رفته اید: که در این حالت یا برای تکرار مقطعی که خوانده اید اقدام می کنید و یا برای مقطع بالاتر.
سوم، اینکه شما برای مقطع پایین تر اقدام خواهید کرد (این قضیه معمولاً بسیار نادر است.)
سوال بعدی که پیش می آید این است که حال هوخشوله بروم یا اونیورزیتت؟!
پاسخ این سوال قبلاً هم داده شده، تصمیم بسیار راحت است: چنانچه قصد دارید در مقاطع دکترا و بالاتر ادامه تحصیل دهید، قطعاً گزینه ی اونیورزیتت (Universität) را انتخاب کنید و اما اگر تصمیم دارید تا بعد از لیسانس و یا ارشد وارد بازار کار بشوید، به شما گزینه ی هوخشوله (Hochschule) پیشنهاد می شود. شایان به ذکر است که تحصیل در هوخشوله به این معنا نیست که شما دیگر مجوز ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را ندارید، خیر! بلکه همواره اولویت در پذیرش برای مقاطع بالاتر با کسانی است که در اونیورزیتت درس خوانده اند؛ همانطور که در جذب بازار کار، اولویت با کسی است که در هوخشوله درس خوانده است.
